Çocuklar da HİPOGLİSEMİ

Faydalı bir yazı , bloğum da bulunması yararlı olur diye düşündüm. Bu konu ile ilgili anlaşılır yazı bulmak zor...

Çocuklar da HİPOGLİSEMİ

Hipoglisemi nedir? Hipoglisemi kan şekerinin normal sınırların altına inmesine denir (<65 mg/dl). Kan şekeri normalin altına düştüğünde beyin ve vücut hücrelerinin yeterli şeker alamamasına bağlı olarak bazı bulgular ortaya çıkar

Hipogliseminin belirtileri:

Solukluk, soğuk terleme

Titreme

Çarpıntı

Dudaklarda, parmaklarda ve dilde uyuşukluk

Huzursuzluk

Açlık hissi ve bulantı

Halsizlik, yorgunluk

Düşünememe, hafıza bozulması

Sarhoş gibi konuşma

Denge kuramama, koordinasyon bozukluğu

Başağrısı, kafa karışıklığı

Davranış değişikliği

Çift ve bulanık görme

Bilinç bozukluğu, bayılma

Havale geçirme

Kan şekeri devamlı yüksek seyreden hastalarda bazen şeker düzeyi çok düşük olmadan da hipoglisemi bulguları ortaya çıkabilir. Örneğin kan şekeri hep 200 ün üzerinde seyreden birinde kan şekeri birdenbire 80-90 a düştüğünde bu değerler normal olmasına rağmen hipoglisemi belirtileri görülebilir. Bazen ise kan şekeri düşük olmasına rağmen çocukta o anda herhangi bir belirti görülmeyebilir. Ancak kan şekeri düşüklüğü uzun süre devam ederse yukarıda sayılan belirtiler mutlaka görülecektir. Hipoglisemi belirtilerini ve yapılması gerekenleri çocuğun okuldaki öğretmenine de öğretmelisiniz.

Yukarıda sayılan hipoglisemi belirtileri hissedildiğinde hemen süratle kan şekeri ölçülmeli ve düşük olduğu saptanır ise kan şekerini yükseltmek için şekerli sıvılar veya şeker veya glukoz tableti verilmelidir. Eğer kan şekeri ölçme imkanı yok ise veya hasta uykuya eğilimli ise hemen şekerli içecek verilmeli kan şekeri bakılması ile vakit kaybedilmemelidir. Kan şekerine acil durum geçer geçmez bakılmalıdır.

Hipoglisemi sırasında neler yapılmalı?

Hipogliseminin tedavisi:

a-Hafif hipoglisemide: 0-6 yaş arası 5 gr (1 kesme şeker)
6-12 yaş arası 10 gr (2 kesme şeker)
12 yaş üzeri 15 gr (3 kesme şeker)

Şekerli su olarak içirilir veya ağızda eritilir. Bu amaçla glukoz tabletleri de kullanılabilir. Bunun dışında meyve suları, diğer şekerli içecekler (normal gazoz, kola vs), şekerlemeler kısacası şeker içeren herşey hafif hipogliseminin tedavisinde kullanılabilir. Eğer 15-20 dakika sonra hala kendini kötü hissediyorsa aynı miktar tekrar alınmalıdır.

Diyet içecekler hipoglisemi tedavisinde kullanılmaz. Hipoglisemi anında çikolata ve dondurma gibi tatlılar kullanılabilir ise de bunların içerdiği yağ mide boşalmasının gecikmesine neden olacağından kan şekerini şekerli sıvılara gore daha geç yükseltir.

Kan şekeri yükseltildikten sonra yeniden düşmesini önlemek için:

Bir çay bardağı veya su bardağı süt verilir.

Ara veya ana öğün saati ise bu öğün hemen yenir.

Bunlar yapıldıktan sonra kan şekeri tekrar kontrol edilir ve çocuk bir süre istirahat ettirilir.

b-Ağır hipoglisemide:

Çocukta hipoglisemi sonucu bilinç kaybı (baygınlık) veya havale geçirme (nöbet) var ise buna ağır hipoglisemi diyoruz. Bu durumda:

Çocuğa ağızdan birşey verilemez (çünkü boğazına kaçarak solunum yolunu tıkayabilir).

Bilinci kapalı hipoglisemik çocukta yanağın içine süzme bal, tanesiz reçel sürülmesi yararlı olabilir.

Glukagon iğnesi hemen kas içine yapılır. Glukagon 6 yaşından küçük çocuklarda yarım, 6 yaşından büyük çocuklarda tam olarak bacaktan kas içine yapılır ve çocuk en yakın hastaneye götürülür. Glukagon genellikle kan şekerini 15 dakika içinde yükseltir.

Bu arada çocuk kendine gelmiş ve bilinci açılmış ise ağızdan şeker ve sonrasında ara öğün veya süt verilir.

Eğer glukagon etki etmemiş ise hastanede damardan şekerli serum verilerek kan şekeri normale getirilir.

Glukagonun etkisi 30-60 dak biter. Sonrasında glukagonun etkisi ile bulantı görülebilir.

Hipoglisemi niçin olur: Diyabetli kişilerde Hipoglisemi insulin, beslenme ve egzersiz arasındaki dengenin değişik nedenlerle bozulması sonucu görülür.

İnsülin fazlalığı (Çocuğa ihtiyacından fazla insülin verilmesi, yanlışlıkla yüksek doz insülin yapılması vs)

Ana veya ara öğünlerin atlanması, geciktirilmesi veya öğündeki yiyeceklerin tamamen tüketilmemesi, kusma veya ishal gibi nedenlerle alınan besinlerin yetersiz kalması

Aşırı aktivite (normal günlük aktivitenin dışında yapılan olağan dışı aktivite veya egzersiz) durumlarında hipoglisemi gelişebilir.

Bacağa enjeksiyon sonrası aşırı egzersiz yapılması.

Enjeksiyon sonrası sıcak banyo veya sauna.

Hipogliseminin oluşmasını nasıl önleyebiliriz:

Diyabetli bir çocukta zaman zaman hafif dereceli hipoglisemi görülmesi kaçınılmazdır. Ancak aşağıdaki tedbirlere dikkat edilirse hipogliseminin daha az görülmesi ve daha hafif geçmesi mümkündür:

Öğünler zamanında yenmelidir, geciktirilmemeli veya atlanmamalıdır.

Öğünlerde karbonhidratlar mutlaka bitirilmelidir.

İshal ve kusma durumlarında kan şekerine sık sık bakınız ve hipoglisemi var ise ağızdan şekerli sıvılar veriniz ve doktorunuz ile görüşerek insülin dozlarınızı azaltınız.

Olağan dışı ve aşırı aktivitelerden (sportif karşılaşma, yüzme, pikniğe gitme vs) önce kan şekeri ölçülmeli ve kan şekeri düşükse ek bir ara öğün verilmelidir.

Böyle aşırı aktif bir günde egzersiz sonrası ve gece kan şekeri ölçülmeli ve gerekirse ek bir ara öğün verilmelidir.

Beden eğitimi, Jimnastik derslerinden önce ek bir ara öğün almalıdır.

Aşırı aktif geçeceği önceden bilinen bir günde (örneğin pikniğe gitme gibi) insülin dozlarında % 10-20 lik bir azaltılma yapılabilir.

Gece hipoglisemisinin önlenmesi

Yatmadan önce kan şekerine bakılması ve KŞ 110 mg/dl’nin üzerinde olması önerilir. KŞ 110 mg/dl’in altında ise sandviç veya ek ara öğün alınmalıdır.

Akşam yemeğinde kepekli ekmek gibi posa içeren yiyeceklerin yenmesi.